Η σκηνοθέτης Άννα Ασπραδάκη της θεατρικής παράστασης «Μαύρα Μαντάτα» με ηθοποιούς – μέλη των ΚΑΠΗ αποκαλύπτει στην ΑΜΑΡΥΣΙΑ όλα όσα συνέβησαν στις πρόβες!
Οι ομάδες θεάτρου, χορωδίας και χορού των μελών του ΚΑΠΗ του Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης ανέβασαν πρόσφατα τη θεατρική παράσταση «Μαύρα Μαντάτα» στο κατάμεστο Δημοτικό Θέατρο Πεύκης. Η παράσταση εντυπωσίασε και συγκίνησε ταυτόχρονα όλους τους παριστάμενους καθώς η θέληση και η αγάπη των ανθρώπων των ΚΑΠΗ αποδείχτηκε πολύ μεγάλη και ικανή για να δημιουργήσει μια εξαιρετική βραδιά πολιτισμού. Μιλήσαμε με τη σκηνοθέτη της θεατρικής παράστασης, δημοτική σύμβουλο και συγγραφέα Άννα Ασπραδάκη για τα συναισθήματά της όλο αυτό το διάστημα, για τις στιγμές που έζησε με τους «εκπαιδευόμενους» ηθοποιούς – μέλη των ΚΑΠΗ, για τις δυσκολίες, τη χαρά και τα γέλια κατά τις ώρες και τις ημέρες που γίνονταν οι πρόβες, για τα επόμενα σχέδια… Μεταξύ όσων μας «εξομολογήθηκε» η Άννα Ασπραδάκη τα εξής: «Μάλιστα, ενώ τα κείμενα ήταν ιδιαιτέρως δύσκολα, υπήρχαν άνθρωποι που τα έμαθαν από την πρώτη κιόλας στιγμή. Έκαναν υπερπροσπάθεια και τους την αναγνωρίζω στον μέγιστο βαθμό! Κατάφεραν να χρωματίσουν τις λέξεις, να κάνουν παύσεις αλλά και να κινούνται φυσιολογικά πάνω στον μεγεθυντικό φακό που είναι η σκηνή. {…} Και δε θα ξεχάσω που τούς είπα σε αυστηρό ύφος: «Η παράσταση θα είναι το Νοέμβριο ξέρετέ δεν ξέρετε τα λόγια. Στην χειρότερη περίπτωση θα το παίξουμε σαν βραζιλιάνικο. Θα ηχογραφήσω τις φωνές σας, και εσείς θα είστε στη σκηνή και απλά θα κουνάτε το στόμα σας ντουμπλαρισμένοι…». Για καλή μας τύχη δεν χρειάστηκε κάτι τέτοιο! Ευτυχώς. Κάτι άλλο που μου έρχεται στο νου ήταν ότι όσο πλησιάζαμε προς την παράσταση, περιέργως άρχισαν να προκύπτουν κάτι περίεργα προβλήματα υγείας. Αυτό ομολογώ με άγχωσε πολύ. Όμως παρόλ’ αυτά, ενώ κάποιες πρόβες δεν πραγματοποιήθηκαν, ενώ βρισκόμασταν στην τελική ευθεία, όλα τα θέματα ξεπεράστηκαν και συνεχίσαμε απτόητοι την προσπάθεια μας και τα καταφέραμε! Γιατί Βάζουμε έναν στόχο, τον οραματιζόμαστε, πιστεύουμε σε αυτόν και μετά τον κατακτάμε!
Ξεκινώντας το όμορφο ταξίδι της θεατρικής δημιουργίας
Ποια τα συναισθήματά σας και οι προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά τη διάρκεια προετοιμασίας του θεατρικού δρώμενου «Μαύρα Μαντάντα» σε συνεργασία με τους «εθελοντές ηθοποιούς» – μέλη των ΚΑΠΗ;
Αρχικά θα ήθελα να ξεκινήσω με μία παραδοχή. Είναι πραγματικά ιδιαιτέρως δύσκολο για τους ανθρώπους που έχουν κάποια ηλικία να προχωρήσουν σε ένα τόσο τολμηρό βήμα. Το να ανέβουν πάνω σε μια σκηνή και να υποδυθούν κάποιους άλλους είναι μια υπέρβαση για αυτούς. Ας μην ξεχνάμε ότι τα χρόνια που έζησαν οι προηγούμενες γενιές ήταν αυστηρά και γεμάτα με πολλά στερεότυπα και απαγορεύσεις. Όταν μου ζητήθηκε από την Μαριάννα Μαμαλάκη, αντιπρόεδρο του ΚΟΙΠΑΠ να αναλάβω τη θεατρική ομάδα στα πλαίσια της προσπάθειάς της να εμπλουτίσει τα ΚΑΠΗ με νέες δραστηριότητες, αποδέχτηκα με μεγάλη χαρά θέλοντας να προσφέρω και εγώ τις γνώσεις μου σε όλους αυτούς τους ανθρώπους που σέβομαι και εκτιμώ απεριόριστα. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι, έχουν πάντα να μας διδάξουν πολλά. Η συναναστροφή μαζί τους, μάς βοηθάει να ωριμάσουμε αλλά και να δούμε στοιχεία του εαυτού μας σε εκείνους. Εικόνες που προσεχώς παρόμοιες τους θα αποκτήσουμε κι εμείς. Έτσι λοιπόν ήμουν από την αρχή πεπεισμένη, ότι θα ήταν μια υπέροχη εμπειρία η συνεργασία μαζί τους. Η πρώτη δυσκολία λοιπόν ξεκίνησε με το που είπα το «ναι» . Εκτός από τον σκηνοθέτη που ήδη τον είχαμε, χρειάζονταν και ηθοποιοί που θα στελέχωναν τη νεοσύστατη θεατρική ομάδα. Έτσι, το επόμενο βήμα ήταν να βρούμε ανθρώπους οι οποίοι θα είχαν μέσα τους φλόγα και πάθος για το θέατρο. Κατά τη διάρκεια της ζωής μας δε χρειάζεται να έχουμε απωθημένα και πράγματα που μας φόβισαν και που δεν έχουμε τολμήσει να καταπιαστούμε. Κύριο μέλημα λοιπόν ήταν να συσταθεί μια ομάδα, ένας πρώτος πυρήνας με ανθρώπους που είχαν μεγάλη θέληση, εξωστρέφεια, αλλά και που είχαν την όρεξη να καταπολεμήσουν τις ανασφάλειες, τις φοβίες και τους δισταγμούς τους. Όπως αποδείχτηκε αυτό έγινε τελικά πολύ σύντομα μετά την ανακοίνωση της νέας δραστηριότητας. Άνθρωποι που φαινομενικά ήμασταν αταίριαστοι μεταξύ μας θα ξεκινούσαμε ένα όμορφο ταξίδι δημιουργίας. Το δεύτερο στάδιο και βασικό, είναι να πείσεις τους εθελοντές ηθοποιούς, ότι για να ζωντανέψει ένα κείμενο από το χαρτί στη σκηνή χρειάζεται σκληρή δουλειά, χρόνο και πειθαρχία. Τα μέλη των ΚΑΠΗ έχουν πολλές υποχρεώσεις. Ο χρόνος τους είναι πολύτιμος καθώς οι ρόλοι που έχουν αναλάβει στην πραγματική ζωή είναι πολλοί. Άλλη μία δυσκολία λοιπόν είχε να κάνει με την διαθεσιμότητα των ηθοποιών. Τα προβλήματα με τα εγγόνια, τις δουλειές του σπιτιού, τα μαγειρέματα αλλά ακόμα και οι άλλες δραστηριότητες παραδείγματος χάριν χορός, χορωδία, πλέξιμο και τα λοιπά θα έπρεπε να συμπτυχθούν ώστε να βρεθεί ο χρόνος για τις πρόβες. Στην αρχή ξεκινήσαμε με μία πρόβα την εβδομάδα. Προσπάθησα να μην τους πιέσω πολύ, σεβόμενη το ήδη πιεσμένο πρόγραμμά τους. Στην πορεία όμως καθώς εξελισσόταν το έργο και φτάναμε προς το τέλος, εντατικοποιήθηκαν οι πρόβες όταν ξεκινήσαμε αυτό που ανέφερα σε όλα τα μέλη της νέας θεατρικής ομάδας ήταν ότι μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα αρκεί να είμαστε προσηλωμένοι στο βασικό μας στόχο. Όσες δυσκολίες και να χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε, ενωμένοι σαν μια γροθιά θα μπορέσουμε να τις ξεπεράσουμε με πυξίδα τη θέληση και το μεράκι μας. Βάζουμε έναν στόχο, τον οραματιζόμαστε, πιστεύουμε σε αυτόν και μετά τον κατακτάμε!
Flash back στις πρόβες, στις δυσκολίες, τη χαρά και τα γέλια…
Ανατρέξτε παρακαλώ στις πρόβες και θυμηθείτε περιστατικά που βιώσατε μαζί με τα μέλη-ηθοποιούς;
Οι πρόβες της θεατρικής ομάδας ήταν μια υπέροχη εμπειρία. Η ευαισθησία και η αγάπη γι’ αυτό που έκαναν φαινόταν κάθε φορά ολοένα και πιο πολύ αλλά και το δέσιμο που άρχισαν να αποκτούν μεταξύ τους και το γνοιάξιμο ήταν από τις συγκινητικές στιγμές που ζούσαμε. Αυτό είναι και το θαύμα της δυναμικής μιας ομάδας. Με αυτό τον τρόπο η αγάπη διαχέεται, πολλαπλασιάζεται και βοηθάει πολύ σε ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα. Η καλή συνεργασία μεταξύ των ηθοποιών με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί σε μια αξιοπρεπέστατη παράσταση. Από πολύ νωρίς ξεχώρισαν οι άνθρωποι που το ποθούσαν πολύ και ήθελαν διακαώς να διοχετεύσουν την καλλιτεχνική τους φύση στον ρόλο που τους έδωσα όσο πιο γρήγορα γινόταν. Μάλιστα, ενώ τα κείμενα ήταν ιδιαιτέρως δύσκολα, υπήρχαν άνθρωποι που τα έμαθαν από την πρώτη κιόλας στιγμή. Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω το πόσο δύσκολο είναι να αποστηθίσουν τα λόγια, ενώ παράλληλα να έχουν στο μυαλό μας ένα σωρό τεχνικές που απαιτεί ο θεατρικός λόγος. Έκαναν υπερπροσπάθεια και τους την αναγνωρίζω στον μέγιστο βαθμό!
Να χρωματίσουν τις λέξεις, να κάνουν παύσεις αλλά και να κινούνται φυσιολογικά πάνω στον μεγεθυντικό φακό που είναι η σκηνή. Μπορεί σαν θεατές να μην το καταλαβαίνετε αλλά κάθε κίνηση παίζει σημαντικό ρόλο στη σκηνή… Εκεί κάθε κίνηση αποκτά άλλο νόημα. Για παράδειγμα, ενώ στην πραγματική ζωή… ξύνουμε το χέρι μας και δε μας δίνει κανείς σημασία, στην σκηνή μετατρέπεται σε μια κίνηση που πρέπει κάτι να υποδείξει αλλιώς δεν έχει κανένα νόημα να γίνει… Έπρεπε λοιπόν μέσα από τις πρόβες και την τριβή με την τέχνη του θεάτρου, να ενεργοποιήσω την σκέψη τους ώστε να τους βάλω στην φιλοσοφία της θεατρικής σκηνής. Σ’ αυτήν προσπαθήσαμε, ζήσαμε αρκετές ευτράπελες και ξεκαρδιστικές καταστάσεις καθώς πολλές φορές έβγαιναν από τους ηθοποιούς αυθόρμητα «άσχημες λέξεις» που χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους και δεν ταίριαζαν με το ύφος του έργου… Όπως επίσης κάποιοι άργησαν αρκετά να αποστηθίσουν τα κείμενα τους, πράγμα απόλυτα φυσιολογικό δεδομένου ότι τα λόγια ήταν πολλά. Ωστόσο, η πρόβα με τα κείμενα στα χέρια με δυσκόλευε αρκετά όσον αφορά τη σκηνοθετική άποψη του έργου αφού οι ηθοποιοί μου εγκλωβίζονταν πίσω από τις αράδες. Έτσι λοιπόν όταν η υπομονή μου είχε αρχίσει να εξαντλείται για να τους πιέσω, τους είπα ότι το καλοκαίρι έχουμε παράσταση και ότι η ημερομηνία είναι ήδη κλεισμένη. Άρχισαν οι κάποιες διαφωνίες αλλά τελικά ενεργοποιήθηκαν, πιέστηκαν και μέσα από το αθώο ψέμα βοηθήθηκαν για να προχωρήσουμε παρακάτω. Σύντομα βέβαια τους αποκάλυψα ότι η παράσταση θα γίνει το Νοέμβριο αφού άλλωστε τότε ήταν εκεί διαθέσιμη ημερομηνία που μας είχανε δώσει από το ΠΕΑΠ. Στις τελευταίες πρόβες λοιπόν, λίγο το άγχος λίγο το καλοκαίρι που είχε μεσολαβήσει, υπήρξε ένα πισωγύρισμα με τα χαρτιά.
Και δε θα ξεχάσω που τούς είπα σε αυστηρό ύφος: «Η παράσταση θα είναι το Νοέμβριο ξέρετέ δεν ξέρετε τα λόγια. Στην χειρότερη περίπτωση θα το παίξουμε σαν βραζιλιάνικο. Θα ηχογραφήσω τις φωνές σας, και εσείς θα είστε στη σκηνή και απλά θα κουνάτε το στόμα σας ντουμπλαρισμένοι…». Για καλή μας τύχη δεν χρειάστηκε κάτι τέτοιο! Ευτυχώς. Κάτι άλλο που μου έρχεται στο νου ήταν ότι όσο πλησιάζαμε προς την παράσταση, περιέργως άρχισαν να προκύπτουν κάτι περίεργα προβλήματα υγείας. Αυτό ομολογώ με άγχωσε πολύ. Όμως παρόλ’ αυτά, ενώ κάποιες πρόβες δεν πραγματοποιήθηκαν, ενώ βρισκόμασταν στην τελική ευθεία, όλα τα θέματα ξεπεράστηκαν και συνεχίσαμε απτόητοι την προσπάθεια μας…
Ερασιτέχνες ηθοποιοί σε δράσει… η επόμενη θεατρική παράσταση
Ποιες οι επόμενες δράσεις για τα μέλη των ΚΑΠΗ; Προετοιμάζετε και άλλη θεατρική παράσταση;
Το επόμενο βήμα μας, είναι να παιχτεί η ίδια παράσταση στο πνευματικό κέντρο στη Λυκόβρυση. Είναι βασικό να διατηρούνται ισορροπίες ανάμεσα στις δυο κοινότητες και να μη γίνονται διαχωρισμοί. Μέσα στον Ιανουάριο λοιπόν θα ξανανέβουν τα «Μαύρα Μαντάτα» για εκείνους που τα έχασαν την πρώτη φορά αλλά και για όλους εκείνους που επιθυμούν να ξαναδούν την υπερπροσπάθεια των υπέροχων ηθοποιών μας… που πραγματικά να προσθέσω ότι είμαι πολύ περήφανη για όλους και τους αγαπώ ιδιαιτέρως! Όταν με το καλό γίνει και αυτό, θα κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα για δύο μήνες περίπου, να ανασυνταχτούμε, Να ηρεμήσουμε αλλά και να ξεκουραστούμε από την απαιτητική διαδικασία των προβών και έπειτα θα ξαναξεκινήσουμε δυναμικά για τη νέα μας παράσταση…
Δημιουργική απασχόληση και τρίτη ηλικία
«Τι σημαίνει για την τρίτη ηλικία, ιδίως στη σημερινή δύσκολη συγκυρία, η δημιουργική απασχόληση;» Αυτό ρωτήσαμε τη σκηνοθέτη της θεατρικής παράστασης «Μαύρα Μαντάτα» που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Δημοτικό Θέατρο Πεύκης. Τι μας απάντησε; Ιδού:
Η τρίτη ηλικία ή καλύτερα η τρίτη νιότη μας, μάς βρίσκει πιο σοφούς από ποτέ. Όλα όσα κάτι διάρκεια της ζωής μας βρισκόταν σε πειραματικό στάδιο, φτάνουμε σε μια ηλικία κατά την οποία μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα. Τι κάναμε σωστά, Τι κάναμε λάθος, ποιον εμπιστευθήκαμε, Ποιοι μας πρόδωσαν και με ποιους θα συνεχίσουμε την πορεία της ζωής μας αλλά και θα γνωρίσουμε καλύτερα τη ψυχή μας. Τι είναι αυτό που δεν έχουμε προλάβει να κάνουμε αλλά το επιθυμούμε βαθιά μέσα μας; όλοι αυτοί οι άνθρωποι που είχα την τιμή να συναναστρέφομαι όλο το διάστημα με έπεισαν ότι η ψυχή μπορεί να παραμένει για πάντα νέα. Έτσι λοιπόν στα πλαίσια της συνεχούς αναζήτησής τους, τα λατρεμένα μου μέλη των ΚΑΠΗ, έδειχναν τη λαχτάρα αλλά και την εσωτερική ανάγκη τους να ανακαλύψουν νέα ενδιαφέροντα μονοπάτια. Να διοχετεύσουν όλη τους την ενέργεια σε πράγματα που πραγματικά επιθυμούν. Ένα από τα ενδιαφέροντα μονοπάτια είναι και η τέχνη. Η τέχνη βοηθά πολύ στο να μάς ισορροπεί. Μέσα από τους ρόλους, ανακαλύπτουμε νέα στοιχεία του χαρακτήρα μας αλλά και βάζουμε τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία μας μέσα σε άλλους χαρακτήρες. Αυτό δεν είναι εύκολα κατανοητό στη θεωρία, όμως στην πράξη βοηθά στην απελευθέρωση. Μια γενιά καταπονημένη όπως είναι η δική τους, έχει πραγματικά ανάγκη από απελευθέρωση, εξωστρέφεια αλλά και λίγη ανεμελιά και διασκέδαση. Πιστέψτε με ότι μέσα από τη δημιουργία όλοι άνθρωποι, ανεξαρτήτως ηλικίας, ανακουφίζονται, αυτόβελτιώνονται αλλά και νιώθουν έντονα συναισθήματα χαράς. Αυτό συνέβη και με τη θεατρική μας ομάδα και τους ευχαριστώ πολύ από τα βάθη της ψυχής μου πολλά αυτό διάστημα με έκαναν να νιώσω και να μάθω τόσα πολλά… θέλω να τους ευχαριστήσω όλους προσωπικά… έναν-έναν γιατί με τον καθένα ξεχωριστά είχα μια ιδιαίτερη σχέση. Μανώλη, Δέσποινα, Βασίλη, Καίτη, Φάνη, Πέτρο, Μόσχα και Ζωή κατέχετε πια μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου… Επίσης νιώθω την ανάγκη να ευχαριστήσω και όλους όσους δούλεψαν προκειμένου να ανεβάσουν την παράσταση. Τη Σοφία, την Χρύσα, την Ελένη και τον Μιχάλη απ’ το ΚΑΠΗ της Λυκόβρυσης για την υπέροχη φιλοξενία όλο αυτό διάστημα, την Στέλλα απ’ το ΚΑΠΗ της Πεύκης που όποτε χρειάστηκε να κάνουμε πρόβα εκεί πάντα μας βοηθούσε. Τον Κώστα για τα σκηνικά και τον Ιωσήφ Πολυκάρπου ο οποίος μού έδωσε διασκευασμένο το έργο και πάντα με στήριζε σε κάθε προσπάθεια μου… Και τέλος την Μαριάννα που μου έδωσε αυτή την ευκαιρία να ενταχτώ και εγώ στην υπέροχη αγκαλιά του ΚΟΙΠΑΠ και συγκεκριμένα των ΚΑΠΗ…