Η πρώτη επίσημη καταγραφή των οικισμών στην περιοχή της Αττικής και ιδιαίτερα στη δική μας, που αφορά το Μαρούσι, δημοσιεύθηκε από το επίσημο κράτος στο με αριθμό ΦΕΚ 80 της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (Παράρτημα) στις 28-12-1836.
Γράφει ο Δημήτρης Μασούρης
Εκεί έχουμε πίνακα διοικήσεων και υποδιοικήσεων κατά δήμους και οικισμούς, όπως τυπώθηκε από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Αθήνα 1973 η «Γεωγραφική, διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξη της Ελλάδος (1821-1971)» σε 4 τόμους από τον Μιχ. Χουλιαράκη. Στη διοίκηση Αττικής παρουσιάζεται ο Δήμος Αμαρουσίου να κατέχει την έκταση: Μαρούσι, Ηρακλής (Ηράκλειον), Τουραλή (=γέφυρα δρόμου προς Τατόι), Χαλάντρι, Μοναστήρι, Καλογριά (=Καλογρέζα), Πεντέλη, Γέρακα, Κερίτσι (=Αχλαδόκαμπος), Μπερχάμι (=Μπραχάμι), Κηφισιά.
Αργότερα (1840) το Μαρούσι συγχωνεύθηκε με το δήμο Αθηναίων και συμπεριέλαβε και τους οικισμούς: Ηρακλή, Τουραλή, Χαλάντρι, Μοναστήρι, Καλογρέζα, Πεντέλη, Γέρακα, Κερίτσι, Μπερχάμι, Κηφισιά, Λογοθέτη, Καρυττός, Μονή Πεντέλης, Αδάμη (=Αδάμες), Πέληκας, Μονή Χελιδονούς (διαλελυμένη).
Με την πάροδο του χρόνου άλλες περιοχές ξεχάστηκαν εντελώς και παρέμειναν ως μνημεία λόγου στις συμβολαιογραφικές πράξεις καθώς και άλλα συμφωνητικά των μαρουσιωτών, ενώ άλλες νέες προστέθηκαν. Το Μαρούσι επεκτάθηκε και οι προοδευτικοί του τόπου οδηγήθηκαν σε αγορές νέων εκτάσεων σε άλλα σημεία της Αττικής ιδιαίτερα θαλάσσια, όπου εκεί έκτισαν αγροικίες, αργότερα επαύλεις για τις καλοκαιρινές τους διαμονές. Έτσι έχουμε περιοχές εντός του χώρου του Μαρουσιού, που λήφθηκαν από συμβολαιογραφικές πράξεις. Αυτές είναι I: Όλες οι εκκλησίες του Μαρουσιού. Αποτελούν και μια περιοχή, όπου είχαν τις απέραντες ιδιοκτησίες τους οι μαρουσιώτες, όπως: π.χ. Αγία Βαρβάρα, Αγία Ελεούσα, Αγία Σωτήρα, Άγιοι Ανάργυροι, Άγιοι Ασώματοι, Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Βλάσιος, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Δημήτριος, Άγιος Ελευθέριος, Άγιος Θωμάς, Άγιος Ιωάννης ΚΑΤ, Άγιος Ιωάννης Πέληκας, Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, Άγιος Κωνσταντίνος, Άγιος Νικόλαος, Νεραντζιώτισσα. Ενίοτε τα ονόματα των Αγίων δηλώνουν και τον προστάτη άγιο της οικογένειας και II, σε περιοχές με διάφορες άλλες ονομασίες, παλιές και νέες, όπως: Αβγό, Αδάμες, Αλώνια, Αμαλιείο, Αναβρυτάς, Απέργη, Αρκούδα, Αχλαδόκαμπος, Εθνικά, (Ψαλίδι), Θάλοσσι, Ηπειρώτικα, Καλήσια, Καλογρέζα, Κανατάδικα, Καναπίτσα, Καρπάθικα, ΚΑΤ, Κατσίμπαλη, Κοντόπευκο, Κορού, Κτήματα Αγγελόπουλου, Βορρέ, Κατσίμπαλη, Λογοθέτη, Μορέλα, Μόσχα, Μουσούρη, Σαλιβέρου, Συγγρού. (Μέσα στο δασόκτημα: Αλώνι, Καισάρια, Μηχανή, Μπελιά, Παλάτι, Περιστεριώνα, Σταφίδα, Στέρνα, Σταυρωτή, Ταβανάκι) Μαγερίνα, Μαγκουφάνα (νυν Πεύκη), Μακρυκώστα, Μαρμάρι, Μελιτζάνα, Μπαμπάς, Νέα Λέσβος (Μαντριά Πουλαράτου), Νέο Μαρούσι, (Σισμανόγλειο), Ντάπια, Παλιάγιαννη (νυν Πηγή), Παπουτσάνη, Πάτημα, Πέληκας, Παράδεισος, Πεύκο Ροκά, Ράθια, Πολύδροσο, Σχολεία, Σωρός, Σωροτζίκος, Σωχώρια, ΣΕΛΕΤΕ, Τζαβρίνα, Τσούμπα, Λασάνη, Χωματιανού, Χρυσοσπάθη, Χαμοστέρνα.
Αλλά το Μαρούσι είχε και το επίνειό του. Στην ανατολική πλευρά της Αττικής προς τον Ευβοϊκό, το Πλέστι. Εκεί ο τότε Συνεταιρισμός Αμαρουσίου είχε αγοράσει έκταση χιλίων περίπου στρεμμάτων και έκτισε έναν ολόκληρο οικισμό με επαύλεις, τον οποίον ονόμασε «Φλωρίδα», κατά μίμηση της μαγευτικής αμερικάνικης πολιτείας «Φλόριντα» με τις εξαίσιες παραλίες της. Όμως ο οικισμός αυτός σήμερα εξουδετέρωσε την εμπνευσμένη ονομασία του αντί του ονόματος Ζούμπερι από τον μόνιμο οικιστή και πρώτο κάτοικό του Ζούμπερη με τη διάσημη ταβέρνα του. Τα περί της συγκροτήσεως του Συνεταιρισμού αυτού τα πληροφορούμαστε από τα συμβόλαια αγοράς των οικοπέδων από τους μαρουσιώτες και από μια μαρμάρινη μεγαλογράμματη επιγραφή, που βρίσκεται στο υπέρθυρο του ναού της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Ζούμπερι. Εκεί αναγράφεται: «Ανέγερσις εν έτει 1978 του Ιερού Ναού της Μεταμορφώσεως Σωτήρος δαπάναις του συνεταιρισμού «Φλωρίς» επί διοικητικού συμβουλίου Ν.Γ. Πουλημένου, Ν.Δ. Πολίτη, Ε.Γ. Μοσχού, Κ.Π. Τριβέλα, Δ. Πιτσούνη, Σ.Δ. Μήλλα» «Πρωτεργάτες του συνεταιρισμού» σημειώνονται: οι «Σ.Ν. Παπαμιχαήλ, Δ.Α. Δούσης, Ι.Χ. Δρίβας, Σ.Ν. Καλοζύμης, Α.Σ. Κώνστας, Α.Λ. Κουσουρής. Αρχιτέκτων Χ. Δρίβας (Αμαρυσία φ. 1101/1991).
Όμως οι μαρουσιώτες δε σταμάτησαν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους. Αγόρασαν εκτάσεις και σε άλλα μέρη, όπως π.χ. στην Αγία Μαρίνα, το λιμάνι των Στύρων (στην περιοχή Τσιρλονέρι), στο Βαρνάβα, στα Λεγραινά, στη Βάρκιζα. Αλλά και όσοι εργάστηκαν εκτός Αμαρουσίου είχαν ανάμνησή τους από το Μαρούσι τα τοπωνύμια. Παλαιότερα είχεν υιοθετηθεί και ένα χωριό στη Βόρειο Ελλάδα με την ονομασία «Νέο Μαρούσι», αλήθεια τίνος έμπνευση ήταν αυτή η υιοθεσία; Αλλά και άλλοι μαρουσιώτες, που εργάστηκαν σε άλλες περιοχές της Ελλάδος (Φθιώτιδα – Ευρυτανία) ονόμασαν δρόμους και άλση με μαρουσιώτικα ονόματα, όπως: οδός Αμαρουσίου, οδός Νεραντζιώτισσας, Μορέλα, Αβγό, Τρινέμια κλπ.
Δε θα παραλείψω επίσης να σημειώσω πως όσες περιοχές του Μαρουσιού απέδιδαν σε προϊόντα οι ντόπιοι στις συζητήσεις τους τις επαινούσαν.
Π.χ. «Κανάτι μπούζι το νερό από την Καλογρέζα. / Απ’ το Σωρό, αν πιείς κρασί θα με θυμάσαι πάντα. / Απ’ το Ψαλίδι ελιά με θρούμπι, το χειμώνα αποκούμπι. / Μάραθο βάλε στο τουρσί και να’ ναι απ’ τ’ Αλώνια. / Λιόξυλα απ’ τ’ Ανάβρυτα και βασιλιάς στο σπίτι. / Οι τηγανίτες κρίθινες να’ ναι απ’ του Βεΐκου, / βάλε καρύδι απ’ του Συγγρού και μέλι απ’ του Ρεμπίκου», / ή το πολύ όμορφο για τους τότε ντόπιους λαστιχάδες κυνηγούς: «Στη Ραπεντόζα κούμαρα και στη Μεντέλη μέλι / στη Μαγερίνα κρύο νερό που πίνουν οι αγγέλοι», «Στου Δρούλια τον ανήφορο θα βρεις πολλά βλαστάρια / και στα Καλήσια νόστιμα θα βγάλεις μανιτάρια».
Υπάρχει πλήθος τέτοιων μαρουσιώτικων στιχουργημάτων, που σημειώθηκαν ευκαιριακά, προϊόντα της μαρουσιώτικης έμπνευσης μέχρι ακόμη και εκείνου του σεξιστικού, που δικαιολογείτο, όταν λεγόταν στον Κλήδονα ανάμεσα σε άλλα παρόμοιου περιεχομένου, αφού επαινούσαν τις επιδράσεις των μαρουσιώτικων αγροτικών προϊόντων: «Θα βράσω πατάτα με πολύ απ’ του Μπαμπά το λάδι / και θα προσμένω να ερθείς νωρίς – νωρίς το βράδυ».